Szopka lalkowa z Kasinki Małej i jej historia z dłuuuugą brodą!
02/02/2025, dodał: Magda Polańska czytano: 171 razy
Powstała w Kasince Małej, w 1893 r., na zamówienie Jana Szczypki, "od Lipienia", w pracowni jego sąsiada, Bierowca.
Lalki, również z tego okresu, "ubrała" w nowe stroje krawcowa "od Lacha" jakieś 50 lat temu. Przedstawiał ją Jan Szczypka, po nim, jego syn, Stefan Szczypka, ten zaś przekazał tajniki tej sztuki swojemu synowi Ryszardowi Szczypce, a Ryszard uczył swojego syna, Dawida. Po śmierci swojego ojca młodziutki Dawid trudnej sztuki aktorsko - lalkarskiej uczył się od dziadka, Stefana.
Jakby tego nie liczyć nasz młody i zdolny "kolędnik" - tegoroczny maturzysta - jest przedstawicielem czwartego pokolenia Szczypków przedstawiających szopkę lalkową.
Wspomniany wyżej Jan Szczypka ze swoją szopką był nieodłączną częścią występów zespołu kolędniczego z Kasinki Malej, triumfującego na początku II połowy XX w. na wielu polach. Ta właśnie grupa kolędnicza "w latach 1967 - 70 zawdzięczała swoją popularność udziałom w konkursach i przeglądach rejonowych i ogólnopolskich oraz koncertom m.in na deskach Teatru Starego w Krakowie i którego występy emitowane były w telewizji za pośrednictwem nagrań dokonanych w TV Kraków i TV Katowice.
Wędrującym po wsi z zabytkową szopką wykonaną przez miejscowego artystę p. Bierowca w roku 1893 kolędnikom zawdzięczamy m.in takie społeczne inicjatywy jak zbiórka funduszy na budowę Szkoły Podstawowej nr 2 i kaplicy u Lacha" - czytamy w opisie płyty wydanej w 2011 r. z okazji jubileuszu 100 - lecia Parfii Nawiedzienia NMP w Kasince Małej. Oddano wówczas w ręce kasinczan kopię zapisu zarejestrowanego w roku 1967 r. podczas "jednej z prób przed przeglądem folklorystycznym w Rabce, w domu p. Szczypków na os. Lipienie. Autorem nagrania jest p. Franciszek Stożek, którego w rekonstrukcji archiwalnej taśmy z magnetofonu szpulowego i rejestracji dźwięku na płycie CD wspomógł ks. Stanislaw Migiel.
Naszym marzeniem jest aby obudzone wspomnienie wydarzeń, którymi żyła Kasinka na przełomie lat 60 tych i 70 tych była inspiracją dla młodzieży, która dzisiaj chce wyruszyć kolędniczym szlakiem. Niech biorą przykład z kunsztu i umiłowania tradycji swoich poprzedników" - dodają inicjatorzy wznowienia nagrania.
Wziął sobie ten "testament" do serca młody Dawid i początkowo z tatą, później dziadkiem trenował, aby wystawiać szopkę w przyszłości. Miał okazję zaprezentować ją przed swoimi kolegami w szkole. W przygotowaniach do występu pomogła mu również nauczycielka, Małgorzata Jędrysek.
Szopka, w której wystawia się lalki obecnie, liczy ok. 50 lat i powstała aby "przyszanować staruszkę" i w sposób łatwiejszy i wygodniejszy przenosić te kolędnicze atrybuty od domu, do domu. Jednak liczący ponad 130 lat oryginał nadal jest w posiadaniu rodziny Szczypków. Szczególnie opiekuje się nią i jej młodszą siostrą Anna Szczypka, babcia Dawida, a żona zmarłego już Stefana.
Tyle historii, ponieważ wracamy do współczesności. Aby zachować dla potomnych tę piękną sztukę postanowiliśmy nagrać sposób przedstawiania szopki lalkowej, którego nauczył się Dawid Szczypka. Na "pytającego" poprosił swojego kolegę, Stanisława Jakubiaka. Obydwaj zdolni, młodzi Zagórzanie, są muzykami Orkiestry Dętej Echo Gór z Kasinki Małej. Jako ciekawostkę zdradzimy Wam w sekrecie, że przedstawiający szopkę powtarzali treści odsłuchując w/w nagranie! Wsparcia muzycznego przy przedstawieniu udzieliła kasinczanom Kapela Kościelnioki ze Stowarzyszenia Miłosników Kultury Góralskiej Pod Cyrlom: rodzeństwo - Dorota, Marianna, adrian i Grzegorz. Za kamerą stanęła ich mama, Monika Kościelniak. Montaż należał do Doroty. Gościny, w swojej pięknej sali zdobionej zagórzańskimi motywami, udzielili nam właściciele Janda Resort&Conference.
A efekty naszej pracy możecie oglądać już od dzisiaj na kanale YT Zagórzańskich Dziedzin: https://www.youtube.com/watch?v=0RepCCSbedA
Oglądanie tego nagrania, wspólnie z rodziną czy przyjaciółmi, to doskonały sposób na tradycyjne zakończenie okresu kolędowego.
Zapraszamy i polecamy!
Magda Polańska